8 CUMARTESİ 21 Nisan 2018 canlı İZlE 20 40 60 80 100 2011 2014 2017 DüNYADA YETişKiN NüFuSuN YüzDE 69’uNuN BANKA HESABı VAR Türkiye’de artış 3 yılda 11.9 puanı buldu Global Findex 2017’ye göre, Türkiye’de finansal kuruluşlarda hesabı bulunan 15 yaş üstü nüfusun oranı son 3 yılda 11.9 puan artarak yüzde 56.7’den yüzde 68.6’ya yükseldi. Öte yandan 1524 yaş arasındaki genç nüfusun hesap sahipliği 2014 yılında yüzde 41.5 iken 2017’de bu oran yüzde 55.9’a çıktı. 2014 yılında sadece yüzde 0.8 olan mobil cüzdan hesabı sahipliği ise yüzde 16.4’e yükseldi. Dünyada ise bu oran yüzde 2.1’den yüzde 4.4’e yükseldi. Ödeme ve Elektronik Para Derneği Başkanı (ÖDED) Burhan Eliaçık, araştırmanın 2013 yılında yürürlüğe giren kanunla, henüz finansal sistemle tanışmamış geniş kitlelerin finansal sisteme erişiminin ve katılımının sağlanması amaçlanan ödeme ve elektronik para kuruluşlarının ne kadar önemli bir rol ve sorumluluk üstlendiğinin açık göstergesi olduğunu söyledi. Banka hesabı olmayan 1.7 milyar kişi, bankaların teknoloji şirketlerinin ve perakendecilerin hedefinde (%) 0 Almanya ABD Kenya Çin Hindistan Rusya Brezilya G. Afrika Türkiye Bangladeş Endonezya Nijerya Meksika Mısır Pakistan İştah kabartan hesap Hindistan’da biyometrik kimlik etkisi Küresel çapta banka hesabına sahip kişi sayısının artışında Hindistan büyük rol oynadı. Hindistan hükümetinin 2014 yılında hayata geçirdiği yeni politikalar ve biyometrik kimlik kartı uygulaması finansal erişimi ciddi şekilde destekledi. ülkede son üç yılda 290 milyon yeni hesap açılırken, banka hesabı sahipliği yüzde 40’tan yüzde 80’e çıktı. internet ve akıllı cep telefonları gibi teknolojiler de finansal erişimi kolaylaştırdı. Son üç yılda özellikle Sahraaltı Afrika ülkelerinde cep telefonlarının mobil banka hesaplarına yönelik kullanımı yüzde 12’den yüzde 21’e yükseldi. Kırsaldakilerin mobil cüzdan kullanım oranı Kenya’da yüzde 73’e çıktı. KENYA’DA MoBil cüzDAN SAHiPliği YüzDE 73’E ulAşTı Mobil cüzdan sahibi olanlar (%) Bangladeş Botswana Burkina Faso Kamerun Çad şili Gabon Gana Hindistan Endonezya Kenya Meksika Mozambik Senegal Güney Afrika Tanzanya TüRKiYE uganda zimbabve 21 24 33 15 15 19 44 39 2 3 73 6 22 32 19 39 16 51 49 Kırsaldaki mobil cüzdan sahipleri (%) 22 22 31 11 15 16 36 35 1 3 73 4 18 28 19 38 13 50 43 Son 3 yılda 515 milyon kişi banka hesabı açtırdı %51 %62 %68.5 2011 2.5 milyar 2014 2 milyar 2017 DÜNYANIN İŞİ 1.7 milyar Dünyada banka hesabı olanların nüfusa oranı Banka hesabı olmayan kişi sayısı banka hesabı olmayanların yüzde 30’u genç Global Findex 2017’ye göre banka hesabı olmayan kişi sayısı 2014 yılında 2 milyar iken 2017’de 1.7 milyar kişiye indi. Sayı azalsa da küresel yetişkin nüfusunun yüzde 31’ine denk gelen bu kişilerin yarısı 7 ülkede kümelendi. Banka hesabı olmayan nüfusta Bangladeş’in payı yüzde 3, Çin’in payı yüzde 13, Hindistan’ın payı yüzde 11, Endonezya’nın payı yüzde 6, Meksika’nın payı yüzde 3, Nijerya’nın payı yüzde 4, Pakistan’ın payı yüzde 6 oldu. Çin’de 225 milyon, Hindistan’da 190 milyon, Pakistan’da 100 milyon, Endonezya’da 95 milyon kişinin banka veya mobil cüzdan hesabı bulunmuyor. Banka hesabı açtırmayanların en önemli sebebi ise yoksulluk oldu. Araştırmaya katılanların üçte ikisi parası olmadığı için hesap açtırmadığını söyledi. Banka hesabı olmayanların yüzde 30’unu 15 ile 24 yaş arasındaki gençler oluşturdu. Brezilya, Hindistan ve Kenya’da banka hesabı olmayan her 10 kişiden 4’ünü 1524 yaş arasındakiler oluşturdu. Naime SERT nsert@htgazete.com.tr Global Findex raporuna göre banka hesabına sahip nüfus 3.8 milyara ulaştı. İnternet ve cep telefonları finansal erişimi artıran en önemli unsur oldu. Hesabı bulunmayan 1.7 milyar kişinin oluşturduğu pastaysa iştah kabartıyor KADıNıN HESABı DA YoK Finansal erişim dünyada artsa da kadınerkek arasındaki fark gelişmekte olan ülkelerde yüzde 9’da, gelişmiş ülkelerde de yüzde 7’de sabit kaldı. Türkiye’deki fark 29 puan oldu. Erkeklerin yüzde 83’ünün banka hesabı varken kadınlarda oran yüzde 54’te kaldı. Dünyada 1.7 milyar insanın banka hesabı bulunmuyor. Bu rakam sadece bankaların ve teknoloji şirketlerinin değil Amazon ve Wallmart gibi perakende devlerinin de iştahını kabartıyor. Çünkü banka hesabı olmayan 1.7 milyar kişinin 1.1 milyarının cep telefonu var. Bu da isterlerse dijital kanallardan finansal hizmetlere ulaşabileceklerini gösteriyor. Tam da bu nedenle perakendeciler banka hesabı olmayan potansiyel müşterileri banka kartına ihtiyaç duymadan online alışveriş ve para transferi yapmalarına olanak sağlayan hizmetlerle çekmeye çalışıyor. Alibaba Grup iştiraklerinden Çinli Ant Financial’ın dünyanın en büyük para transferi şirketlerinden ABD’li MoneyGram’ı satın almak için 1.2 milyar dolar teklif etmesi de bu alanda rekabetin artacağını gösteriyor. 1.2 MİLYAR KİŞİ HESAP AÇTIRDI Dünya Bankası perşembe günü Bill & Melinda Gates Foundation ve Gallup işbirliğiyle 3 yılda bir hazırlanan, Hesapta kadınerkek uçurumu değişmedi %72 2017 %65 %59 2014 %50 %46 2011 %37 finansal hizmetlere erişimin incelendiği rapora Global Findex Veri Tabanı’nın 2017 sayısını yayımladı. Dünya ekonomisinin yüzde 97’sini temsil eden 144 ülkede 150 bin kişinin katıldığı anketten hareketle hazırlanan rapora göre 2014 yılından bu yana 515 milyon ve 2011’den bu yana da 1.2 milyar kişi yeni banka hesabı açtırdı. Banka hesabı olan yetişkin nüfusun toplam nüfusa oranı raporun açıklanmaya başlandığı 2011’de yüzde 51 seviyesindeydi, 2014 yılında yüzde 62’ye ulaşan oran 2017 itibarıyla yüzde 68.5’e (3.8 milyar kişi) ulaştı. Finansal erişimin artışında internet ve cep telefonları büyük rol oynadı. Yeni banka müşterilerinin çoğu Güney Asya’dan geldi. Hindistan’da hükümetin biyometrik kimlik kartı uygulaması Hintlilerin finansal erişimini artıran en önemli unsur oldu. Afrika’da ise artan cep telefonu kullanımı, müşterilere bankaya adım atmadan finansal işlemleri gerçekleştirme olanağı tanıdı. Kenya’da banka hesabı olanlar ikiye katlanarak nüfusun yüzde 82’sine ulaştı. hükümetler sisteme 100 milyon kişi ekleyebilir Gelişmekte olan ülkelerde mobil 100 Dünya hesaplar artıyor 80 Sadece finansal kuruluşlarda hesabı bulunanlar Finansal kuruluşlarda ve mobil cüzdan hesabı olanlar Sadece mobil cüzdan hesabı bulunanlar 60 40 20 0 2011 2014 2017 2011 2014 2017 2011 2014 2017 Gelişmiş Gelişen ekonomiler ekonomiler 2014 ve 2017 yılları arasında küresel çapta finansal erişimin artmasında cep telefonları ve internetin payı büyük. Rapora göre son 3 yılda dijital kanallar üzerinden para transferi yüzde 67’den yüzde 76’ya yükseldi. Özellikle gelişmekte olan ülkelerdeki artış dikkat çekti. Bu ülkelerde dijital kanallardan para transferi yüzde 57’den yüzde 70’lere tırmandı. Rapora göre dijital teknoloji insanları finansal sisteme çekme konusunda mevcut nakit transferlerinden daha fazla avantaja sahip. Örneğin hükümetler maaşları, emekli maaşlarını ve sosyal yardımları banka hesaplarına direkt olarak aktarırsa küresel olarak finansal sisteme 100 milyon kişi daha katılacak. Bu kişilerin 95 milyonu gelişmekte olan ülkelerde yaşıyor. Banka hesabı olmayan 200 milyondan fazla yetişkin özel sektörde çalışıyor ve maaşını nakit olarak alıyor. 200 milyon kişiden fazlası da tarımsal ödemeleri nakit olarak alıyor. TASARRuFlAR 13.8 PuAN ARTTı Araştırmaya göre Türkiye’de banka hesabı olan ve tasarruflarını bu kurumlarda değerlendirenlerin oranı 2017 yılında yüzde 22.9’a çıktı. 2014 yılında bu oran yüzde 9.1 seviyesinde bulunuyordu. Öte yandan Türkiye’de internetten alışveriş yapanlar ve faturalarını internet üzerinden ödeyenlerin oranı yüzde 36.2 oldu.